رحمانيت عبارت است از ظهور به حقايق اسماء و صفات و آن يا مختصّ به ذات خدا است مانند اسماء ذاتيّه يا بين او و مخلوقات او است مانند قادر و سميع و امثال اين دو از اسمائي كه تعلق دارد به حقايق وجوديّه. پس رحمان اسم است براى جميع مراتب حقيّه كه مراتب خلقيّه در آن شركتى ندارند و اسم ظاهر در مرتبه رحمانيت رحمان است و آن اسمى است كه راجع است به اسماء ذاتيّه و اوصاف نفسيّه خداى عزّ و جلّ. اسماء ذاتيّه عبارت است از حيات و علم و قدرت و اراده و كلام و سمع و بصر و اختصاص دادن به اين مرتبه با اسم رحمان براى رحمت عامّه است كه شامل جميع موجودات ميشود از حضرت رحمانيّت و بدان كه رحمان اعمّ از رحيم است و رحيم اخصّ است و تعميم رحمان براى ظهور رحمت حق است در ساير موجودات و رحيم تخصيص داده شده براى مؤمنينى كه اهل سعادتاند. پس رحمت رحمانيّه ممزوج با نقمت نيز هست مانند خوردن دواى بد طعم و بد بو و تلخ كه هر چند رحمت است براى مريض ملايم با طبع او نيست.
