لفظ رحمن و رحيم‏

بدانكه لفظ رحمن و رحيم مشتق از رحمت است و رحمت خدا عبارت است از خلاص گردانيدن او غير خود را از آفت‌هاى گوناگون و ذات پاك او منزّه و مقدس است از هر گونه آفتى و دفع آفات و رساندن خيرات به غير خود مخصوص ذات مقدس او است ذاتا هر چند به واسطه غير او باشد كه آن نيز بحول و قوه و افاضه و ايثار او است و خلاصى از آفات ممكن نيست مگر پس از شناختن آن‌ها. زيرا كه آفات بسيار بسيار است و همه آن‌ها را كسى نمي‌داند جز خداى عليم حكيم و هر كسى كه بخواهد فى الجمله‏اى از آنها را بشناسد بايد رجوع كند به كتاب‌هاى طبّيّه قديمه و جديده تا مختصرى واقف شود بر اقسام دردها و بيماري‌هاى گوناگون و آفت‌هائى كه ممكن است در هر يك از اعضا و اجزاى بدن انسان عارض شود. پس عاقل كسى است با تامّل فكر كند در اين‌كه چگونه خداوند تعالى عقل‌هاى بشر را هدايت فرموده است براى شناختن انواع و اقسام غذاها و دواها از نباتات و جمادات و حيوانات و معدّنيات و خواص هر يك از آن‌ها كه هر گاه انسان فكر كند در اطراف آن‌ها دريائى است بى‏پايان كه از رسيدن به ساحل آن ناتوان و متحير خواهد ماند.